Ledlerle Yapılmış (POV-Persistence Of Vision) Görüntünün devam etmesi uygulaması ile yapılmış saat

POV Sistemli saat 

Bir pic ve 7 adet led ile saat  yapalım.  İlk anda bu insana imkansız gibi geliyor sanırım çünkü çoğumuz elektronik amatörlüğümüzün başlangıcında bir iki elektronik saat devresi yapmışızdır ve yine biliriz ki bir saat devresi minimum dört adet 7 segmanlı göstergeye ihtiyaç duyar ,iki adet saat gösterimi, iki adette dakika gösterimi içindir. Biz bu aplikasyonda insan denen yaratığın beyninin harika bir hata düzeltme özelliğinden yararlanarak 7 adet led ile aynı göstergeyi havada oluşturacağız.

İnsan beyni yapısı itibariyle çok yoğun  bilgi işleme makinesidir ama bunu gerçekleştirirken hızlı olaylardaki değişimlerin algılanması sırasında boşlukları doldurarak bir süreklilik yaratır. Buna bir örnek olarak sinema tekniğini verebiliriz. Sinema filminde resimler saniyede 24 kere değişen durağan karelerdir ama biz beynimizin bu eşsiz araları yumuşatma ve algılama özelliği sayesinde tek tek anlık kareler yerine olayı bir bütünün hereketli resmi olarak algılarız. Buna POV-Persistence Of Vision yani Görüntünün sürmesi denilmektedir.



POV saat sisteminin nasıl çalıştığını daha iyi anlayabilmek için öncelikle 7 segman çogullamalı bir gösterge sisteminin nasıl çalıştığına bakalım. Böyle bir gösterge sistemi bir adet sürücü ve göstergelerin ortak anod veya katodlarını açıp kapayan her göstergeye ait birer transistörden oluşur. Sürücü entegresine önce ilk göstergenin bilgisi gelir daha sonra ilk göstergenin ortak uç transistörü aktif hale getirilir böylece ilk göstergede bilgi görünür ama bu arada diğer göstergeler sönüktür. Bu bilgi ilk göstergede belirli bir süre yani 5 gösterge varsa en fazla 4 milisaniye yanık olarak kalır.Daha sonra ilk gösterge söner ve sürücüye ikinci göstergenin bilgisi gelir, bu gösterge de 4 milisaniye yanık kaldıktan sonra sistem üçüncü gösterge ile devam eder. Bu sekans tüm göstergeler için tamamlandıktan sonra her şey baştan başlar. Beynimiz POV sayesinde bu yanıp sönmeleri bir bütün olarak algılar ve bilgiyi tüm göstergelerde bir bütün olarak görürüz. 4ms rakamını 20 ms / 5 gösterge bölümünden elde ederiz buradaki 20 milisaneye  (50Hz) yani saniyede 25 devirlik period değişimine karşılık gelmektedir ki bu da sinema örneğindeki 24 kare / saniye değerinin elde edilişidir.

POV saat devremiz bu özellikten sonuna kadar yararlanarak dot matrix yöntemini 7 adet led'le rakamları havada oluşturarak kullanır.

 Sistem 7 ledli devrenin bir motorun üzerine oturtulup döndürülmesi yöntemiyle raster etkisi yaratılır.  Devreden görüleceği gibi sistem oldukça basittir. Reed röle bir index belirleyici olarak görev yapar. Motor sistemi üzerine konacak bir, iki veya üç adet mıknatıs karşısına geldiğinde saat bilgisi oluşmaya başlar bu sayede gösterimin hep aynı yerden başlaması sağlanır.



Bu devrenin yapımı kolay mekaniği ise daha çok uğraştırır.Devreyi gerçekleştirdikten sonra bir  motorun mili üzerine monte edin motorun üstüne bir veya iki adet mıknatıs yerleştirin.Bu mıknatıslar 180 derece ile koyulursa motorun dönmesiyle karşılıklı ikitaraftada saat oluşur .Magnet sayısını artırırsak görüntü sayısı çoğalır rakam lar sıklaşır.Devre üzerinde ki reed rölenin bu mıknatıslar tarafından aktive edileceği noktayı ayarlayın ve kablolar içinde, dönerken devreye voltaj gelmesini sağlayacak fırça sistemini kurun. Bu söylediklerim zor gibi gözükebilir ama yapılması çok zevkli ve sonuç çok şaşırtıcı olacaktır. Yapıma örnek olarak yazı sonunda verdiğim bitmiş örneklerin resimlerinden de yararlanabilirsiniz. Karşılaşabileceğiniz en zor yapım sorunu kabloların hareketli sistemde dışarı alınmasıdır. Ayar düğmelerini dışarı almaya uğraşmayın sisteme enerji verdiğinizde saat 12:00 den başlar, daha sonra motorun enerjisini kesin devrede voltaj kalsın ve tuşlarla istediğiniz değeri 12:00'dan sayarak girin hata yaptıysanız motoru çalıştırın hatayı görün ve motoru durdurup düzeltin. Bu sayede motor milini şase için, +5 voltu da tek fırça ile taşıyarak minimum mekanikle sisteme besleme  götürebilirsiniz. Motor devri ve mıknatıs konumları ile oynayarak çeşitli görüntüler elde edersiniz  bundan da çok hoşlanacağınızı umarım


Pic için gerekli hex dosyasını  aşşağıda bulabilirsiniz.


Pic 16F84 için programlama opsiyonlarını watchdog timer yani WDT  = OFF ve oscillator yani OSC = XT  şeklinde ayarlamayı unutmayın.

HEX Yazılım
:020000040000FA
:10000000F028FF3FFF3FFF3F8C00030E8D00640090 :100010008E0A03198E03980A0319970A0319960F7B :100020001828FC3096006C309700793098009114B5 :100030000D0E83008C0E0C0E0B1109008207C134CB :10004000BE34BE34BE34C134FF34DE348034FE34BA :10005000FF34DE34BC34BA34B634CE34BD34BE34AE :10006000AE349634B934F334EB34DB348034FB34BF :100070008D34AE34AE34AE34B134E134D634B6342B :10008000B634F934BF34B834B734AF349F34C934DC :10009000B634B634B634C934CF34B634B634B534E5 :1000A000C334FF34C934C934FF34FF3407309900F6 :1000B00012309400950192019301FC3096000034B7 :1000C000003066001730650000340B118B178B165B :1000D00081016400D83062008101003405081106F6 :1000E0001039031900349106111A00340E088F00DC :1000F0008E019301920110080F02031C8328023C19 :10010000031C900A0034023E031C900300340530A7 :100110001206FF300319A9280310130D8207140ECD :100120009A2814089A280A309A28150E9A28150831 :100130009A2800340F399A009A079A079A079A0763 :10014000031DA6289308FF300319A92812081A07CF :100150001E2086000C301002B520920A06301206CE :10016000031D00349201930A00349B009B0BB628B8 :100170000800050819060739031900349906643088 :100180009A00FF30B5209A0BC128191DE328991C4D :10019000CC28191CD22800340A309A00E3209A0B8C :1001A000CE280034123014060319DD280730140756 :1001B0000730831C01309407003401309400003470 :1001C000911C00349110073015078318E928950A0F :1001D0000034950060301506031D00349501D228C7 :1001E0005620602065206E208720B920E020F3286B
:0201F000FF3FCF
:02400E00F53F7C
:00000001FF